کاپادوکیه در اوایل مسیحیت
گورَمه / اورگوپ / آوانوس، نئوشهیر - نیغده - آکسارای - قیصریه
ساختار ژئولوژیک این سرزمین سنگی عجایب واقع در مرکز ترکیه، میلیونها سال پیش با فوران سه آتشفشان تشکیل شده است. خاکسترهای ضخیم، در اثر فرسایش به سنگهای نرم تبدیل شدهاند که به "توف آتشفشانی" معروفند.اثر باد و آب باعث شده تا فقط عناصر سختتر در منطقه باقی بمانند، بدین ترتیب منظره افسانهای پریان ایجاد شده است.
این منطقه برای مسیحیان اولیه که با فرار از آزار و اذیت رومیها، شبکهای از شهرکهای زیرزمینی دستساز ایجاد کردند، تبدیل به پناهگاه شد. راهبان خانهها و صومعههای وسیعی را کنده و آنها را با نقاشیهای دیواری زیبای بیزانسی تزئین کردند.
اولین مسیحیان در مثلث بین نیسا (نیغده)، نازیانزوس (نئوشهیر) و کایساریا (قیصریه) ساکن شدند و طبق تعالیم کشیش بازیل قیصریه (379-330 ق. م.) که در سال 370 میلادی به عنوان اسقف كایساریا (قیصریه امروزی) منصوب شد، زندگی رهبانی داشتند.
بازیل قیصریه به همراه پدر گرگوریوس نازیانزوس (نئوشهیر) و برادرش گریگوریوس از نیسا (نیغده) به نام "پدران کاپادوکیهای" شناخته میشوند.این سه نفر اصل تثلیث را مرام مسیحیت قرار دادند.
بازیل قیصریه در سال 330 میلادی در شهر کایساریا در کاپادوکیه متولد شد. اولین کلیساها در دره گورَمه با راهنماییهای وی ساخته شدند. جوامع کوچک با کلیساهای خاص خود در اینجا مجموعه بزرگ صومعه را تشکیل دادند که اکنون به عنوان موزه هوای آزاد گورَمه شناخته میشود. کلیسای توکالی و کلیسای تاریک در گورَمه با طاقهای ظریف و نقاشیهای دیواری زیبا، نمونههای خارقالعادهای هستند.
اولین ثبت مربوط به سکونتگاههای زیرزمینی در کاپادوکیه در آثار گزنفون با نام آناباسیس گنجانده شده است. با این حال طبق منابع مختلف تاریخی، ممکن است هیتیها اولین ساکنان شهرکهای زیرزمینی کایماکلی و درینکویو باشند. "پارک ملی گورَمه و کاپادوکیه" با تاریخ غنی و ساختار منحصر بفرد زمینشناسی، در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.