Kozmopolit İstanbul

Karaköy ve Galata’dan Taksim’e İstiklal Caddesi

Boğaz’ın kıyısında ve Tarihi Yarımada’nın hemen karşısında yer alan Karaköy, eski ile çağdaş arasında bir geçit işlevi görüyor. Bir ana liman olarak ticaret ve deniz taşımacılığının merkezi olan Karaköy, birçok kültürün ve inancın eritme potası haline geldi.

Galata Surp Krikor Lusaroviç Kilisesi, bölgenin en eski dini yapılarından biridir ve tarihi 14. yüzyıla dayanmaktadır. Kilise birkaç kez onarıldı ve üzerine ikinci bir kat daha eklendi. Tek nefli bazilika tarzında planlanmış kilise, kubbeli tarzda inşa edildi.

İç savaş nedeniyle Rus İmparatorluğu’ndan kovulan yüz binlerce Beyaz Rus, bir asır önce İstanbul’a sığınarak kültürlerini de beraberinde getirdi. 19. yüzyılda Karaköy’de eski liman binalarının üzerine inşa edilen üç çatı kilise arasında, Aya Panteleymon Rus Ortodoks Kilisesi, freskleri ve simgeleriyle en çok ziyaret edilen kiliselerdendir.

13. yüzyıldan, Cenevizliler döneminden kalma Galata Kulesi’nden İstiklal Caddesi’ne kısa bir yürüyüşle Padovalı Aziz Antuan Kilisesi’ne ulaşabilirsiniz. Galata’daki Aziz Mary Draperis ile Saint Peter ve Saint Paul Katolik Kilisesi, Beyoğlu’ndaki üç Levanten kilisesinden biriydi. 1906 ve 1912 yılları arasında Venedik Neo-Gotik tarzında inşa edilen Aziz Antuan Kilisesi, İtalyan Levanten mimarlar Giulio Mongeri ve Edoardo de Nari tarafından tasarlanmıştır. Pera’nın sosyo-mekansal karakteri, Osmanlı İmparatorluğu’nun oksidental eğimli yaklaşım ve karakterini temsil ediyordu. Galata, 1840’lı yıllarda büyük bir ticari limana dönüşmekteydi ve ithal mallar, İstiklal Caddesi’ndeki mağazaların vitrinlerinde sergileniyordu. Pera her zaman etnik açıdan farklı bir yerleşim alanı olmuştur. Demografik yapı daha çok Levantenler ve Rumlar, Ermeniler, Yahudiler ve Türklerden oluşuyordu. Ruslar, Bulgarlar ve Çerkesler de bu etnik çeşitliliğin bir parçasıydı.

Bugünün İstiklal Caddesi, tarihî “Grand Rue de Péra”, ziyaretçilerine farklı inanç ve kültürlerin harmanlandığı çok kültürlü 19. yüzyıl İstanbul’una bir yolculuk sunmaktadır. Garabet Balyan, Hamamcıbaşı Minas Ağa ve Hovhannes Serveryan tarafından tasarlanan Üç Horan Ermeni Kilisesi (Surp Yerrortutyun Ermeni Kilisesi), bölgenin etkileyici bir simgesidir. Mesih Kilisesi olarak da bilinen Kırım Anıt Kilisesi, eşsiz Gotik mimariye sahip 19. yüzyıldan kalma bir Anglikan kilisesidir. İstiklal Caddesi’ndeki en büyük kilise olan Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi (Kutsal Teslis) İstiklal Caddesi’nin bittiği ve kentin ana meydanı Taksim’de birleştiği yerde sizleri karşılayacaktır. Bu yapı, 19. yüzyılda Bizans döneminden sonra inşa edilen ilk kubbeli kilisedir.